Rijangst

Angst is natuurlijk gedrag dat ontstaat zodra je gevaar waarneemt. Je natuurlijke reactie bij angst is vluchten, vechten of ‘bevriezen’. Bij reëel gevaar is dit gedrag noodzaak om te kunnen overleven.

Dit natuurlijke gedrag wordt een probleem, wanneer de angst niet in verhouding staat tot het werkelijke gevaar. Autorijden is geen levensbedreigende situatie. Toch zit de helft van de automobilisten in Nederland wel eens angstig of nerveus achter het stuur.

Waar ben je bang voor als je rijangst hebt?

Rijangst is er in verschillende vormen. Veel voorkomende angsten zijn:

• Snelwegen: met name angst voor het (niet kunnen) in- en uitvoegen, zeker als het druk is op de snelweg.
• Parkeren: bang dat het niet lukt om de auto ergens te parkeren, bang om een parkeerschade te maken, angst om een parkeergarage in en uit te moeten rijden: smalle ruimte, veel handelingen tegelijk, vaak hellingproef noodzakelijk bij het uitrijden van de parkeergarage (bang dat de auto achteruit loopt of afslaat)
• Angst om ergens te moeten keren, achteruit te moeten rijden of andere bijzondere verrichtingen te moeten doen.
• Drukke en complexe kruispunten en rotondes: angst om het overzicht te missen, je voertuig niet onder controle te hebben, de juiste plaats op de weg niet weten of zelfs helemaal niet meer te weten wat je moet doen.
• (Stads)centrum: in een centrum is het druk en gebeurt altijd van alles om je heen. Voor je gevoel gaat alles te snel. Auto’s, voetgangers, fietsers, ze lijken overal vandaan te komen. Je mist het overzicht, raakt in de stress en weet niet meer precies wat je moet doen. Wellicht voel je je zelfs een sta in de weg of gevaar voor de overige verkeersdeelnemers.
• In onbekende omgeving of in het donker rijden: je weet niet precies wat je kunt verwachten en bent bang je oriëntatie, het overzicht, de controle over je voertuig te verliezen en/of helemaal niet meer te weten wat je moet doen.
• Angst om een ander iets aan te doen of zelf te verongelukken, terwijl je partner en/of kinderen niet zonder je kunnen.

Symptomen bij rijangst

De symptomen ontstaan vaak al wanneer iemand met rijangst alleen al denkt aan het autorijden. In de auto worden deze symptomen nog erger.

Mogelijke symptomen zijn:

• verhoogde hartslag
• hartkloppingen
• transpireren
• klamme (zweet)handen
• buikpijn
• misselijkheid
• duizeligheid
• tintelend gevoel in armen en benen
• verkramping
• opvliegers
• blozen
• hyperventilatie
• kriebelhoest
• droge mond

Gedrag bij rijangst

• Alleen in vertrouwde omgeving willen rijden
• Snelwegen, drukte en andere moeilijke verkeerssituaties vermijden
• Stil worden in de auto of juist veel praten (met handgebaren)
• Alleen willen rijden met een vertrouwd iemand naast je
• Gespannen en opgejaagd reageren naar medepassagiers of overige verkeersdeelnemers
• Smoezen verzinnen om zo min mogelijk of helemaal niet te hoeven autorijden
• Je altijd door iemand anders laten rijden als je ergens heen moet
• Herhaaldelijk verkondigen aan anderen dat jij je prima redt zonder auto (zelfs als je er 2 keer zo lang over doet of je moet door de stromende regen, is je argument: “je kunt er toch ook met OV of op de fiets komen?”)

Rijangst: je bent niet de enige…

Als je denkt dat jij de enige bent met rijangst dan heb je het mis. Iedere automobilist heeft wel eens één of meerdere spannende situaties meegemaakt. Het is pas een probleem als je deze situaties daardoor gaat vermijden en dat je zoveel angst opbouwt dat je uiteindelijk helemaal niet meer durft auto te rijden.

• Nederland heeft bijna 11 miljoen rijbewijsbezitters (cijfers 2017)
• Meer dan 1 miljoen rijbewijsbezitters in Nederland heeft een vorm van rijangst.
• De helft daarvan vermijdt het autorijden zelfs helemaal: 500.000 Nederlanders